Özbekistan’da ortaya çıkarılan ve Türk tarihi açısından çığır açıcı nitelikte olabilecek bir keşfe imza atıldı. Batı Göktürk Kağanlığı dönemine ait olduğu düşünülen ve üzerinde “Türk-Kağan” ibaresi taşıyan bronz sikkeler bulundu. Bu sikkeler, bölgedeki Türk varlığı ve erken devlet yapılanması hakkında yepyeni bilgiler sunuyor.
Uzun süredir devam eden araştırmalar sonucunda gün yüzüne çıkarılan bu önemli bulgu, Taşkent ve çevresindeki antik şehir kalıntılarına dayanıyor. Bölgedeki sikkelerin Göktürk Kağanlığı ile bağlantısı meselesi, yapılan titiz çalışmalarla aydınlatıldı.
Çaç (Taşkent) bölgesinde bulunan ve Soğdça yazılarla damgalanmış çeşitli sikkeler detaylıca incelendi. Yapılan belirlemelere göre, bu sikkeler arasında 20’den fazla tipin Batı Göktürk Kağanlığı’na ait olduğu tespit edildi. Sikkelerin üzerinde farklı unvanlar göze çarpıyor: Üç sikkede “żpγw” (Jabgu), beş sikkede “cpγw x’γ’n” (Cabgu-Kağan) ve dokuz sikkede “x’γ’n” (Kağan) unvanları okunabildi. Bazı sikkelerin ise yazı barındırmadığı anlaşıldı.
Keşfin en dikkat çekici yönü ise, iki farklı sikke çeşidinin üzerinde Soğdça karakterlerle “twrk x’γ’n” – yani “Türk-Kağan” ifadesinin açıkça okunması. Uzmanlar, bu ibarenin doğrudan para üzerine basılmış olmasının tarihi önemine dikkat çekti. Bu durum, “Türk” adının ve “Kağan” unvanının Göktürk döneminde resmi düzeyde kullanıldığını ve devletin kimliğinin bir parçası olduğunu gösteren güçlü bir kanıt sunuyor.
Bu sikkeler, “Türk” adının yazılı kayıtlardaki bilinen en eski örneklerinden biri olan Orhun Yazıtları’ndan potansiyel olarak daha öncesine işaret ediyor olabilir. “Türk-Kağan” unvanının günlük ticarette kullanılan para birimi üzerinde yer alması, unvanın yaygınlığını ve Batı Göktürk Kağanlığı’nın bölgedeki egemenliğinin somut bir işareti olarak değerlendiriliyor.
Araştırmacılar, sikkelerin tam olarak hangi kağana ait olduğunu ve üzerindeki yazıların tüm detaylarını anlamak için çalışmalarına devam ediyor. Bu analizler, Batı Göktürk Kağanlığı’nın siyasi yapısı, ekonomik sistemi ve bölgedeki kültürel etkileşimleri hakkında mevcut bilgilerimize önemli katkılar sağlayacak.
“Türk-Kağan” yazılı sikkelerin bu denli erken bir döneme tarihlendirilmesi, Türklerin Orta Asya’daki tarihi varlığı ve devlet kurma süreçleri hakkındaki anlayışımızı derinleştirme potansiyeli taşıyor. Bu bulgu, Türk tarih yazımında yeni araştırmaların önünü açacak nitelikte bir keşif olarak kabul ediliyor.
Leave a Reply